W Dz.U. z 5 września 2013 r. pod poz. 1027 opublikowano Ustawę z 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Zmiany polegają na rozbudowaniu obowiązujących zasad przeciwdziałania nadużyciom w podatku od towarów i usług w obszarze obrotu tzw. towarami wrażliwymi.

Nowe przepisy dotyczą niektórych wyrobów stalowych, paliw, złota oraz niektórych odpadów. Celem zmian jest:

    
  • rozszerzenie katalogu towarów objętego odwróconym obciążeniem,
  • wyłączenie w niektórych przypadkach możliwości kwartalnych rozliczeń,
  • wprowadzenie odpowiedzialności solidarnej podatnika i dostawcy określonych towarów.

Zmiany wchodzą w życie głównie 1 października 2013 r. i obejmują m.in. określenie zakresu odpowiedzialności nabywcy w razie nabycia towarów określonych w dodanym załączniku nr 13 do Ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT).
W załączniku tym wykazano: niektóre wyroby stalowe (z grupowania PKWiU 24.20, a także ex 25.11.23.0 i ex 25.93.13.0), paliwa (tj. benzyny silnikowe, oleje napędowe, gazy przeznaczone do napędu silników spalinowych, oleje opałowe oraz oleje smarowe — w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym), a także złoto nieobrobione plastycznie (PKWiU 24.41.20.0).

Zakres wspomnianej odpowiedzialności określono w dodanym do ustawy o VAT dziale Xa zatytułowanym „Odpowiedzialność podatkowa nabywcy w szczególnych przypadkach”. W związku z dodaniem tego rozdziału zmieniono także m.in. Ustawę z 29 sierpnia 1997 r. — Ordynacja podatkowa (nowy art. 33b ust. 3 i art. 117b).
Zmiany dotyczą też zwolnienia przedmiotowego z tytułu dostawy produktów spożywczych na rzecz organizacji pożytku publicznego. Z art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o VAT wykreślono część przepisu stanowiącego o tym, że zwolnienie to dotyczy tylko dostawy dokonanej przez producenta.
Zmiana powoduje więc, że nie tylko producenci, ale też inne podmioty prowadzące sprzedaż produktów spożywczych mogą skorzystać z tego zwolnienia.

Zwolnienie stosuje się pod warunkiem posiadania przez dokonującego dostawy odpowiedniej dokumentacji. Ma ona potwierdzać dokonanie dostawy na rzecz organizacji pożytku publicznego, z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez tę organizację. Poprzednio warunkiem było prowadzenie szczegółowej dokumentacji w tym zakresie.

Zwolnienia tego nie stosuje się jednak, jeśli (dodany ust. 12a do art. 43 ustawy o VAT):

  • określenie przeznaczenia otrzymanych przez organizację pożytku publicznego towarów nie jest możliwe na podstawie prowadzonej przez nią dokumentacji lub
  • wykorzystanie otrzymanych przez organizację pożytku publicznego towarów nastąpiło na cele inne niż cele działalności charytatywnej prowadzonej przez tę organizację.

W przypadku wystąpienia tych okoliczności podatek musi zapłacić organizacja pożytku publicznego (art. 108 ust. 3 ustawy o VAT).