W Dz.U. z 12 grudnia 2017 r. pod poz. 2303 opublikowano Ustawę z 9 listopada 2017 r. o Instytucie Solidarności i Męstwa.

Ustawa określa organizację i zadania Instytutu Solidarności i Męstwa (dalej: ISM). ISM jest instytutem badawczym, ma osobowość prawną, a jego siedzibą jest miasto stołeczne Warszawa. Nadzór nad nim sprawuje MKiDN. Natomiast organami ISM są Dyrektor ISM oraz Rada Pamięci, która jest jego organem opiniodawczo-doradczym.

Celem działalności ISM jest inicjowanie, podejmowanie i wspieranie działań mających na celu upamiętnienie i uhonorowanie osób żyjących, zmarłych lub zamordowanych, zasłużonych dla Narodu Polskiego, zarówno w kraju, jak i za granicą, poprzez pielęgnowanie pamięci lub niesienie pomocy osobom narodowości polskiej lub obywatelom polskim innych narodowości będącym ofiarami zbrodni sowieckich, nazistowskich zbrodni niemieckich, zbrodni z pobudek nacjonalistycznych lub innych przestępstw stanowiących zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości lub zbrodni wojennych, w okresie od 8 listopada 1917 r. do 31 lipca 1990 r.

Cele te ISM ma realizować poprzez:

  • prowadzenie, inicjowanie i wspieranie badań naukowych;
  • prowadzenie oraz poszerzanie baz danych, księgozbiorów i archiwów, w tym także powierzonego zasobu archiwalnego;
  • popularyzowanie, dokumentowanie i poszerzanie wiedzy, w tym gromadzenie, ewidencjonowanie, przechowywanie, digitalizacja, opracowywanie, tłumaczenie, udostępnianie i zabezpieczanie materiałów lub ich kopii, w tym poprzez współpracę z innymi podmiotami;
  • upowszechnianie wiedzy o osobach, o których mowa wyżej;
  • inicjowanie, prowadzenie i wspieranie działań informacyjnych, edukacyjnych i kulturalnych;
  • występowanie z wnioskiem do prezydenta o nadanie osobom, o których mowa wyżej, Medalu Virtus et Fraternitas oraz zgłaszanie Ministrowi Spraw Zagranicznych inicjatywy nadania im Krzyża Wschodniego lub Krzyża Zachodniego;
  • zgłaszanie uprawnionym organom inicjatyw nadania innego odznaczenia lub orderu osobom objętym ustawą;
  • prowadzenie działalności wydawniczej;
  • organizowanie uroczystości, konferencji, sympozjów, wykładów, seminariów, dyskusji oraz prowadzenie innej działalności popularyzatorskiej;
  • współpraca z krajowymi, zagranicznymi i międzynarodowymi instytucjami naukowymi i stowarzyszeniami;
  • produkcja i współprodukowanie materiałów audiowizualnych, w tym filmów o wysokim poziomie artystycznym, dotycząca zagadnień związanych z zakresem ustawy, w celu ich nadania w programach mediów publicznych, prywatnych, Internecie lub rozpowszechniania w inny sposób;
  • popularyzacja tej problematyki.

Podstawą gospodarki finansowej ISM jest roczny plan finansowy ustalany na rok obrotowy, którym jest rok kalendarzowy. Roczny plan finansowy ustala Dyrektor ISM po zasięgnięciu opinii Rady Pamięci. Natomiast przychodami ISM są:

  • dotacja podmiotowa określana corocznie w ustawie budżetowej, przekazywana przez ministra ze środków ujętych w części budżetowej, której jest dysponentem;
  • przychody z działalności gospodarczej (prowadzonej na określonych zasadach);
  • środki finansowe z funduszy Unii Europejskiej lub z krajowych i międzynarodowych projektów i programów badawczych;
  • przychody ze sprzedaży albo z tytułu przekazania do odpłatnego używania składników mienia będącego własnością ISM;
  • darowizny, spadki i zapisy;
  • odsetki od środków zgromadzonych na rachunkach bankowych instytutu, chyba że przepisy odrębne lub umowa, na podstawie której ISM otrzymał środki, stanowią inaczej;
  • przychody z innych tytułów.

MKiDN, na zasadach określonych w odrębnych przepisach, wyposaży ISM w nieruchomości niezbędne do rozpoczęcia jego działalności lub zapewni środki na pozyskanie takich nieruchomości. Państwowe jednostki budżetowe mogą, przez 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, nieodpłatnie przekazywać na potrzeby ISM mienie pozostające w ich władaniu. ISM zwolniono z podatku dochodowego od osób prawnych oraz VAT, a także nie ponosi on opłat sądowych w zakresie związanym z tym wyposażeniem.

Ustawa obowiązuje od 20 grudnia 2017 r.