Państwowa Inspekcja Pracy przedstawiła program działań na lata 2016–2018, na który składają się zadania bieżące — na rok 2016, długofalowe, i stałe.

W ramach działań długofalowych inspektorzy sprawdzać będą prawidłowość zawierania umów cywilnoprawnych, stosowanych często w warunkach właściwych dla stosunku pracy. Oceniona zostanie skala omijania i naruszania przepisów art. 231 Kodeksu pracy przy stosowaniu outsourcingu pracowniczego.

Wśród najważniejszych zadań na 2016 r. znalazły się kontrole przestrzegania znowelizowanych przepisów o umowach terminowych, które wejdą w życie w pierwszej połowie 2016 r. Chodzi o prawidłowość nawiązywania i rozwiązywania umów, w szczególności na czas określony, w związku ze zmianami wprowadzonymi Ustawą z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy — Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. O nowych przepisach pisaliśmy w poprzednim („Nowy limit zatrudniania na czas określony — jak postępować z umowami zawartymi przed 22 lutego 2016 r.?”) i obecnym („Wyjątki od nowej zasady limitowania umów na czas określony”) numerze Poradnika Instytucji Kultury.

Nowelizacja kp nakłada również nowe obowiązki na inspekcję pracy związane z wymogiem informowania właściwego okręgowego inspektora pracy o zawarciu umowy o pracę na czas określony bez stosowania ustawowych limitów z obiektywnych przyczyn dotyczących pracodawcy oraz z uprawnieniem kierowania przez inspektorów do sądów powództw o ustalenie istnienia stosunku pracy, w tym w szczególności rodzaju umowy o pracę.

Nowa regulacja przewiduje ściganie przez inspektorów PIP wykroczeń polegających na niezawiadomieniu okręgowego inspektora pracy o zawarciu takiej umowy.

W zadaniach stałych znajduje się przede wszystkim badanie przyczyn i okoliczności wypadków przy pracy i kontrola stosowania środków zapobiegawczych, sprawdzanie przygotowania pracowników do bezpiecznego wykonywania pracy, a także planowe kontrole (wsparte programami edukacyjnymi) w sektorach wysokiego ryzyka, np. w budownictwie.

PIP przyjrzy się też przestrzeganiu przepisów o czasie pracy, co przekłada się na wypłacanie pracownikom wynagrodzeń w prawidłowej wysokości.

PIP skontroluje agencje zatrudnienia oraz legalność zatrudnienia obywateli polskich i cudzoziemców.
Legalność zatrudnienia obywateli polskich inspektorzy sprawdzą w branżach o największej skali nieprawidłowości, a także w sezonowych placówkach handlowych, punktach gastronomicznych i przedsiębiorstwach świadczących usługi hotelarskie oraz w podmiotach zatrudniających małą liczbę pracowników lub np. wyłącznie osoby na podstawie umów cywilnoprawnych.

Natomiast kontrole legalności zatrudnienia, innej pracy zarobkowej oraz wykonywania pracy przez cudzoziemców są przewidziane podczas każdej kontroli podmiotu, który powierza pracę cudzoziemcom z państw spoza Unii Europejskiej.

Stałe działania kontrolne inspekcji obejmą także zakłady zatrudniające osoby niepełnosprawne (zarówno zakłady ubiegające się o nadanie statusu zakładu pracy chronionej, jak i posiadające już taki status).

Podmioty organizujące wypoczynek dzieci i młodzieży, baseny i parki wodne zostaną sprawdzone pod kątem legalności zatrudnienia ich pracowników oraz przestrzegania zasad BHP.

Popularyzowane będą w różnorodnych formach przepisy o ochronie pracy i legalności zatrudnienia. Stałe zadania uwzględniają również różnorodne działania o charakterze prewencyjnym i edukacyjnym, w ramach których PIP zrealizuje m.in. już po raz trzeci kampanię Stres w miejscu pracy oraz przeprowadzi konkursy popularyzujące problematykę prawa pracy.

Wśród programów edukacyjnych istotne znaczenie ma program Kultura bezpieczeństwa promujący zagadnienia ochrony pracy wśród uczniów i studentów.

Jak co roku pracownicy, pracodawcy i inni zainteresowani mogą liczyć na bezpłatne poradnictwo prawne i techniczne. Rokrocznie PIP udziela ponad 1 mln porad.