Jedno z najstarszych wydawnictw polskich stało się państwową instytucją kultury 19 stycznia 2017 r. Podstawą prawną do takiego przekształcenia jest Ustawa z 15 stycznia 2015 r. o przekształceniu jednoosobowych spółek Skarbu Państwa prowadzących działalność z wykorzystaniem dóbr kultury w państwowe instytucje kultury.
Przekształcenie spółki Skarbu Państwa w państwową instytucję kultury jest możliwe, o ile spółka prowadzi działalność z wykorzystaniem dóbr kultury, z których korzystanie w sposób nienastawiony na osiągnięcie zysku leży w interesie publicznym w celach:
- trwałej ochrony dóbr kultury;
- upowszechniania dóbr kultury ze względu na znaczenie dla dziedzictwa kulturowego oraz walory estetyczne i poznawcze;
- udostępniania dóbr kultury do celów działalności artystycznej lub edukacyjnej.
Przekształcenie to wymaga:
- podjęcia uchwały w sprawie przekształcenia spółki w państwową instytucję kultury;
- wystąpienia z wnioskiem o przekształcenie spółki;
- sporządzenia aktu przekształcenia spółki;
- wydania aktu o utworzeniu państwowej instytucji kultury oraz nadania jej statutu;
- wykreślenia spółki z rejestru przedsiębiorców;
- wpisania państwowej instytucji kultury do rejestru instytucji kultury.
Celem przekształcenia PIW jest ochrona dóbr pozostających w jego dyspozycji — takich jak: autorskie prawa majątkowe, znak towarowy, archiwum zbiorów tzw. egzemplarzy żelaznych oraz zbiory biblioteczne.
Jak wynika z komunikatu MKiDN, przedmiotem działalności nowej, podległej resortowi kultury, instytucji kultury, będzie trwała ochrona, zabezpieczenie i upowszechnianie dziedzictwa literatury polskiej i światowej, z uwzględnieniem klasyki, w opracowaniach krytycznych, oraz dorobku kulturalnego PIW, a także prowadzenie działań wydawniczych, promocyjnych i edukacyjnych w tym zakresie.
Państwowy Instytut Wydawniczy działa od ponad 70 lat. Przez wiele dekad był jednym z największych i najbardziej znanych wydawców literatury pięknej krajowej i zagranicznej.