Organizatorami inicjatywy są MKiDN oraz Generalny Konserwator Zabytków. Za realizację konkursu odpowiada Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Nadrzędnym celem konkursu jest promowanie opieki nad zabytkami poprzez propagowanie najlepszych wzorów konserwacji, utrzymania i zagospodarowania zabytków.
Konkurs skierowany jest do wszystkich właścicieli, posiadaczy i zarządców obiektów wpisanych do rejestru zabytków. Zgłoszenia mogą składać również Wojewódzcy Konserwatorzy Zabytków albo kierownicy delegatur Wojewódzkich Urzędów Ochrony Zabytków lub konserwatorzy samorządowi.
Zgłaszany do udziału w konkursie zabytek musi spełniać następujące warunki:
- jest wpisany do rejestru zabytków,
- prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytku zostały wykonane zgodnie z pozwoleniem udzielonym przez właściwy organ ochrony zabytków;
- prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku oraz prace porządkowe przy zabytku zostały ukończone w ciągu 5 lat poprzedzających rok złożenia wniosku, przy czym zgłoszenie obiektu do kategorii specjalnej właściwego użytkowania i stałej opieki nad zabytkiem obejmuje prace wykonywane w czasie co najmniej 10 lat poprzedzających rok złożenia wniosku.
Inicjatywa MKiDN oraz Generalnego Konserwatora Zabytków realizowana jest w sześciu kategoriach. Są to:
- utrwalenie wartości zabytkowej obiektu,
- rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu (w tym założenia dworskie i pałacowe),
- adaptacja obiektów zabytkowych,
- architektura i budownictwo drewniane,
- architektura przemysłowa i budownictwo inżynieryjne,
- kategoria specjalna: właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem.
Ocenie jury podlegać będą przede wszystkim jakość i zakres prac budowlanych, konserwatorskich, restauratorskich, rewaloryzacyjnych prowadzonych przy zabytkach.
W każdej z kategorii (z wyjątkiem kategorii specjalnej) nominowane są maksymalnie cztery zgłoszenia, z których jury może wyłonić laureata oraz maksymalnie trzech wyróżnionych. W kategorii specjalnej właściwego użytkowania i stałej opieki nad zabytkiem jury wyłania jedynie laureata, nie przyznaje wyróżnień. Nominowani informowani są pisemnie o wynikach konkursu.
Zgłoszenia można nadsyłać na adres:
Narodowy Instytut Dziedzictwa,
Oddział Terenowy Olsztyn,
ul. 11 Listopada 4, 10-104 Olsztyn,
z dopiskiem Zabytek zadbany.
Regulamin konkursu dostępny jest na stronie Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Ogłoszenie dorocznych wyników konkursu ma miejsce w czasie ogólnopolskich obchodów Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków, które odbywają się pod patronatem Generalnego Konserwatora Zabytków.
Laureaci otrzymują dyplomy oraz brązowe tablice do oznaczenia zabytku, wyróżnieni natomiast — dyplomy i tablice szklane; same zaś zabytki są prezentowane w dedykowanych wynikom konkursu publikacjach NID przekazywanych właścicielom zabytków i przedstawicielom ogólnopolskiego środowiska konserwatorskiego.