W Dz.U. z 18 września 2014 r. pod poz. 1232 opublikowano Ustawę z 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy — Prawo zamówień publicznych (dalej: nowelizacja). Zmiany dotyczą m.in. wykonawców.

Przypadki wyłączenia z postępowania o udzielenie zamówienia określa art. 24 Ustawy z 29 stycznia 2004 r. — Prawo zamówień publicznych (dalej: pzp).

Zgodnie z nowelizacją zamawiający wyklucza z postępowania o udzielenie zamówienia wykonawcę, który w okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania, w sposób zawiniony poważnie naruszył obowiązki zawodowe. Dotyczy to w szczególności takich sytuacji, gdy wykonawca w wyniku zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa nie wykonał lub nienależycie wykonał zamówienie. Zamawiający powinien jednak być w stanie wykazać ten fakt za pomocą dowolnych środków dowodowych, o ile przewidział taką możliwość wykluczenia wykonawcy w ogłoszeniu o zamówieniu, w specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub w zaproszeniu do negocjacji.

Zamawiający nie wyklucza z postępowania wykonawcy, który (art. 24 ust. 2a pzp):

  • udowodni, że podjął konkretne środki techniczne, organizacyjne i kadrowe, zapobiegające zawinionemu i poważnemu naruszaniu obowiązków zawodowych w przyszłości oraz
  • naprawił szkody powstałe w wyniku naruszenia obowiązków zawodowych lub zobowiązał się do ich naprawienia.

Wykreślono przy tym przepisy pkt 1 i 1a w art. 24 ust. 1 pzp. Dotyczyły one wykluczenia wykonawców, którzy wyrządzili szkodę, a także tych, z którymi zamawiający rozwiązał umowę z ich winy.

Nowością jest, że wykonawca musi udowodnić zamawiającemu, że będzie dysponował w trakcie realizacji zamówienia zasobami pozwalającymi na jego wykonanie. W tym celu powinien przedstawić zamawiającemu pisemne zobowiązanie podmiotów, że oddadzą mu do dyspozycji niezbędne zasoby na potrzeby wykonania zamówienia (art. 26 ust. 2b pzp). Dodano przepis, zgodnie z którym podmiot, który zobowiązał się do udostępnienia zasobów, odpowiada solidarnie z wykonawcą za szkodę zamawiającego powstałą wskutek nieudostępnienia tych zasobów, chyba że za nieudostępnienie zasobów nie ponosi winy (art. 26 ust. 2e pzp).

Nowelizacja wprowadza też zasadę, że zamawiający może określić w opisie przedmiotu zamówienia wymagania związane z realizacją zamówienia, dotyczące także zatrudnienia na podstawie umowy o pracę przez wykonawcę lub podwykonawcę osób wykonujących czynności w trakcie realizacji zamówienia na roboty budowlane lub usługi, jeżeli jest to uzasadnione przedmiotem lub charakterem tych czynności (art. 29 ust. 4 pkt 4 pzp).

Może się zdarzyć, że zamawiający uzna, że cena oferty jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi jego wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia. Z tego powodu zmieniono treść przepisów art. 90 ust. 1 i 2 pzp.
Wprowadzają one zasadę, że jeśli cena oferty jest niższa o 30% od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, to zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny. W szczególności zamawiający może żądać informacji w zakresie:

  • oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę,
  • pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.

Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa w tym przypadku na wykonawcy.

Poprzednio obowiązywała zasada, że zamawiający zwracał się do wykonawcy o udzielenie w określonym terminie wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny. Tak było w razie ustalenia, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. Zamawiający oceniał wyjaśnienia, biorąc pod uwagę obiektywne czynniki, tj. oszczędność metody wykonania zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne dla wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy oraz wpływ pomocy publicznej.

Do art. 91 pzp dodano też ust. 2a, zgodnie z którym kryterium ceny może być zastosowane jako jedyne kryterium oceny ofert, jeżeli:

  • przedmiot zamówienia jest powszechnie dostępny oraz ma ustalone standardy jakościowe,
  • zamawiający dodatkowo wykaże w załączniku do protokołu postępowania, w jaki sposób w opisie przedmiotu zamówienia uwzględnił koszty ponoszone w całym okresie korzystania z przedmiotu zamówienia (dotyczy to jednostek sektora finansów publicznych i innych państwowych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej).

Nowelizacja przewiduje też, że umowa zawarta na okres dłuższy niż 12 miesięcy powinna zawierać postanowienia o zasadach wprowadzania odpowiednich zmian wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy, w przypadku zmiany (art. 142 ust. 5 pzp):

  • stawki VAT,
  • wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,
  • zasad podlegania ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu lub wysokości stawki składki na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne

– jeżeli zmiany te będą miały wpływ na koszty wykonania zamówienia przez wykonawcę.

Może się zdarzyć, że wymienione wyżej zmiany wystąpią w umowie zawartej przed 19 października 2014 r. na okres dłuższy niż 12 miesięcy. Jeśli zmiany te będą miały wpływ na koszty wykonania przez wykonawcę zamówienia, wówczas każda ze stron umowy, w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie tych zmian, może zwrócić się do drugiej strony o przeprowadzenie negocjacji w sprawie odpowiedniej zmiany wynagrodzenia (art. 4 nowelizacji).

Nowelizacja weszła w życie 19 października 2014 r.

Więcej o nowelizacji pzp w następnym numerze Poradnika Instytucji Kultury.