W Dz.U. z 27 sierpnia 2021 r. pod poz. 1574 opublikowano Ustawę z 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o Instytucie Solidarności i Męstwa imienia Witolda Pileckiego oraz niektórych innych ustaw.
Zmiany wprowadzono do Ustawy z 9 listopada 2017 r. o Instytucie Solidarności i Męstwa imienia Witolda Pileckiego (dalej: ustawa o Instytucie Pileckiego). Nowelizacja przewiduje, że Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego może używać skróconej nazwy — Instytut Pileckiego, natomiast w stosunkach z zagranicą Instytut może posługiwać się swoją nazwą lub swoją skróconą nazwą w tłumaczeniu na języki obce.
Zgodnie z dodanym art. 4c ustawy o Instytucie Pileckiego, instytut może tworzyć podmioty zależne w formie prawnej i organizacyjnej zależnej od miejsca ich utworzenia, w tym w formie spółki kapitałowej. Może mieć to miejsce za zgodą ministra kultury udzieloną na wniosek dyrektora instytutu, po uprzednim poinformowaniu ministra spraw zagranicznych.
W tym przypadku nie stosuje się przepisów art. 45 i art. 49 Ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, zgodnie z którymi ze środków publicznych nie można tworzyć fundacji, a także, co do zasady, jednostki sektora finansów publicznych nie mogą posiadać, obejmować lub nabywać udziałów lub akcji w spółkach ani nabywać obligacji emitowanych przez podmioty inne niż Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, a także udziałów w spółdzielniach.
Wniosek o wyrażenie zgody określa zamierzony termin utworzenia podmiotu zależnego i proponowaną siedzibę oraz zawiera informacje o jego zamierzonej formie prawnej i organizacyjnej oraz uzasadnienie.
Podmiotem zależnym kieruje kierownik, zaś obsady stanowiska kierownika dokonuje Dyrektor Instytutu w formie zgodnej ze statusem prawnym podmiotu zależnego. Instytut może wyposażyć tworzony podmiot zależny ze swojego mienia w środki niezbędne do prowadzenia działalności.
Do zamówień publicznych na dostawy, usługi lub roboty budowlane na potrzeby podmiotów zależnych nie stosuje się przepisów Ustawy z 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych, jeżeli wartość zamówienia publicznego jest mniejsza niż progi unijne. Finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań Instytutu w części realizowanej przez podmioty zależne może następować ze środków Instytutu wymienionych w art. 10 ust. 2 ustawy o Instytucie Pileckiego.
Wreszcie, za zgodą ministra kultury Instytut może przekształcać i likwidować podmioty zależne.
Wprowadzono też dwa nowe przedmiotowe zwolnienia od podatku dochodowego, czyli do art. 21 ust. 1 Ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych dodano pkt 39e i 147a, zgodnie z którymi wolne od podatku są:
- stypendia, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o Instytucie Pileckiego (Instytut może ustanawiać i finansować stypendia dla wspierania badań naukowych, działań edukacyjnych i kulturalnych w zakresie celów ustawowych działalności Instytutu, w szczególności dla pracowników naukowych oraz osób wyróżniających się w takich działaniach);
- nagrody, o których mowa w art. 14 ust. 1 ustawy o Instytucie Pileckiego.
Ustawa obowiązuje od 11 września 2021 r.