W Dz.U. z 27 kwietnia 2023 r. pod poz. 803 opublikowano Ustawę z 26 stycznia 2023 r. o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych.

Nowelizacja zmieniła 16 ustaw, w tym m.in. uchyliła art. 266 Ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: ustawa o finansach publicznych), zgodnie z którym zarząd jednostki samorządu terytorialnego przedstawiał organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego i RIO, do 31 sierpnia, informację o:

  • przebiegu wykonania budżetu JST za pierwsze półrocze;
  • kształtowaniu się wieloletniej prognozy finansowej, w tym o przebiegu realizacji przedsięwzięć (art. 226 ust. 3 ustawy o finansach publicznych);
  • której mowa w art. 265 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, czyli informację o przebiegu wykonania planu finansowego jednostki za pierwsze półrocze, uwzględniającą w szczególności stan należności i zobowiązań, w tym wymagalnych.

Uchylenie art. 266 ustawy o finansach publicznych oznacza, że organ zarządzający jednostki samorządu terytorialnego, czyli wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta oraz marszałek województwa nie ma już obowiązku przekazywania odpowiednio: radzie gminy (miasta), radzie powiatu i sejmikowi województwa, m.in. informacji o przebiegu wykonania planu finansowego samorządowej instytucji kultury za pierwsze półrocze. Informację tę instytucja ma nadal obowiązek przekazywać organowi zarządzającemu do 31 lipca roku budżetowego.

W konsekwencji w art. 13 Ustawy z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych uchylono pkt 4, który stanowił, że do zadań RIO należy także wydawanie opinii o przedkładanych przez zarządy powiatów i województw oraz przez wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) informacjach o przebiegu wykonania budżetu za pierwsze półrocze.

A zatem odwołanie od opinii rozpatrywane przez kolegium izby w ciągu 14 dni od daty jego wniesienia nie dotyczy tej sytuacji.

Nowelizacja dodaje do art. 127 Ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (dalej: kpa) § 1a, zgodnie z którym decyzja wydana w pierwszej instancji, od której uzasadnienia organ odstąpił z powodu uwzględnienia w całości żądania strony, jest ostateczna. Doprecyzowano również brzmienie art. 127a § 1 kpa, zgodnie z którym przed upływem terminu do wniesienia odwołania (przed zmianą: w trakcie biegu terminu wniesienia odwołania) strona może zrzec się prawa do wniesienia odwołania wobec organu administracji publicznej, który wydał decyzję.

Jeżeli chodzi o postępowanie cywilne, zmiany wprowadzono też do Ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (dalej: kpc).

Rozszerzono m.in. zakres powództwa, które może wytoczyć organizacja pozarządowa na rzecz będącego jej członkiem przedsiębiorcy. Powództwo może dotyczyć nie tylko sporu z innym przedsiębiorcą, ale też spraw związanych z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą (art. 61 § 3 i art. 62 § 1 kpc).

Pozostałe zmiany w kpc dotyczą m.in. publikacji:

  • ogłoszeń (wszczęcia postępowania cywilnego oraz wezwania spadkobierców w sprawie nabycia spadku), które będą publikowane w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (art. 531 i art. 674 kpc);
  • ogłoszeń związanych z postępowaniem egzekucyjnym.

Zmiany w tym zakresie weszły w życie 12 maja 2023 r.

Ważne zmiany wprowadzono do Ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (dalej: upsd), a dotyczą one zwiększenia kwot limitów podatkowych.

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 9 ust. 1 upsd, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej w okresie 5 lat, począwszy od 1 lipca 2023 r. oraz w każdym kolejnym okresie 5 lat:

  • 36 120 zł od jednej osoby lub 108 360 zł od wielu osób — jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej (czyli małżonek, zstępny, wstępny, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie);
  • 27 090 zł od jednej osoby lub 81 270 zł od wielu osób — jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej (czyli zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych);
  • 18 060 zł od jednej osoby lub 54 180 zł od wielu osób — jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej (inni nabywcy).

Zgodnie z obecnym brzmieniem art. 9 ust. 1 upsd opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

  • 10 434 zł — jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
  • 7878 zł — jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
  • 5308 zł — jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Zmiany w tym zakresie wejdą w życie 1 lipca 2023 r., jednak do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed 1 lipca 2023 r., stosuje się przepisy upsd w brzmieniu dotychczasowym (art. 19 nowelizacji).

Ważna zmiana dotyczy też działalności nierejestrowanej. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 5 ust. 1 Ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej. Jak dotąd limit ten wynosi 50%.

Zmiana ta wejdzie w życie 1 lipca 2023 r., a zatem limit przychodów umożliwiający prowadzenie działalności nierejestrowanej, przy wysokości minimalnego wynagrodzenia od 1 lipca 2023 r. w wysokości 3600 zł, wyniesie 2700 zł, a nie 1800 zł.