koszty autorskie

Prawo do złożenia korekt zeznań dla zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: KIS) w interpretacji indywidualnej z 12 lutego 2024 r. (sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.869.2023.2.IR) odniósł się do ważnej kwestii dotyczącej większości instytucji kultury. Chodzi o możliwość złożenia korekty zeznania podatkowego PIT w celu odliczenia kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% przychodów z tytułu praw autorskich.

Umowa o dzieło z artystą na wykonanie kopii obrazu

Ośrodek kultury planuje podpisać umowę o dzieło z artystą, który ma wykonać kopię obrazu (ikony), za wynagrodzeniem około 6000 zł.
Czy w takiej sytuacji można zastosować 50% kosztów uzyskania przychodów i potraktować tę kopię obrazu jako wykonanie autorskie?

Umowa z artystą wykonującym swoje i obce utwory — najnowsze orzecznictwo w zakresie kwalifikacji umów o wykonanie koncertu do umów o dzieło

Jaką umowę trzeba podpisać z artystą, który podczas koncertu wykonuje swoje utwory lub swoje utwory i covery utworów innych artystów, jeżeli dany występ nie jest jednym z wielu z trasy koncertowej artysty, a repertuar dobierany jest pod ten konkretny koncert odbywający się w instytucji (załącznikiem do umowy jest wtedy scenariusz koncertu, czyli repertuar)?
Czy możliwe jest określenie ram — w przypadku jakich koncertów i innych występów scenicznych należy stosować umowy-zlecenia z 20% i 50% kosztami uzyskania przychodu, a w jakich umowy o dzieło z 20% i 50% kosztami uzyskania przychodu?

Sprawozdanie dla konserwatora zabytków a koszty uzyskania przychodów dla twórcy

Archeolog zatrudniony w muzeum — w ramach dotacji MKiDN — realizuje projekt na podstawie oskładkowanej umowy o dzieło. Umowa przewiduje sporządzenie sprawozdań dla konserwatora zabytków i Narodowego Instytutu Dziedzictwa z przeprowadzonych badań archeologicznych. Badania wykonały firmy lub osoby fizyczne na podstawie odrębnych umów zawartych z muzeum (np. przeprowadzenie kwerendy, opracowanie materiałów za pomocą lidara, opracowanie geolokacji fotografii, przeprowadzenie badań powierzchniowych, opracowanie numerycznego modelu terenu badań, wykonanie autorskiej analizy geomorfologicznej obszarów). Posiłkując się tymi badaniami, wnioskami i opisem sporządzonym przez firmy i osoby fizyczne, archeolog sporządza wymagane prawem sprawozdanie dla konserwatora zabytków.
Czy takich czynności dotyczy prawo autorskie, a więc czy można zastosować koszty uzyskania w wysokości 50%?

Rozliczanie pracy twórczej pracownika instytucji kultury w pytaniach i odpowiedziach

  • Przedmiotem prawa autorskiego jest tylko taka działalność twórcza, która prowadzi do powstania konkretnego utworu korzystającego z ochrony praw autorskich
  • Podstawowym warunkiem zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów w ramach stosunku pracy jest to, aby przedmiotem umowy o pracę było powstanie utworu
  • Niezbędne jest przyjęcie tego utworu przez pracodawcę, gdyż oznacza to ustawowe lub umowne rozporządzenie prawem autorskim na rzecz pracodawcy

Umowa o dzieło zawarta z własnym pracownikiem

Muzeum zatrudnia na umowę o pracę archeologa. W ramach jego zakresu obowiązków wchodzą takie czynności, jak: przygotowywanie dokumentacji badań archeologicznych oraz prowadzenie tych badań. Dodatkowo ze środków pozyskanych na konkretne zadania archeolog wykonuje także inne prace w ramach umowy o dzieło z 50% kosztami uzyskania przychodu z tytułu przeniesienia praw autorskich, np. redakcję naukową publikacji książkowej z korektą językową wyników badań archeologicznych.
Czy wynagrodzenia z umów o dzieło z przeniesieniem praw autorskich zawarte z własnym pracownikiem są zwolnione z obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz na Fundusz Pracy?

Spotkania z autorami a koszty autorskie

Biblioteka organizuje spotkania autorskie z aktorami, dziennikarzami, autorami książek. Przedmiotem tych spotkań są programy, występy, monodramy według autorskiego scenariusza bądź promocja książek. Wynagrodzenie dla występującego biblioteka wypłaca z reguły na podstawie rachunku do umowy o dzieło.
Jakie koszty uzyskania przychodu należy zastosować w takiej sytuacji?

Działalność objęta kosztami autorskimi — poszerzona lista zawodów

  • Od 19 lipca 2018 r. obowiązuje poszerzona lista działalności, z których przychody pomniejsza się o koszty w wysokości 50% przychodu
  • Znowelizowaną listę działalności stosuje się do przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2018 r.
  • Twórca może zrezygnować ze stosowania kosztów autorskich, składając pracodawcy lub zleceniodawcy, jako płatnikowi, odpowiednie oświadczenie

Zmiany w podatkach dochodowych od 2018 r.

  • Od 1 stycznia 2018 r. obowiązują rewolucyjne zmiany w ustawach o podatkach dochodowych
  • Wśród zmian m.in. podwyższenie limitów zwolnień przedmiotowych od podatku dochodowego od osób fizycznych oraz kosztów autorskich
  • Instytucje kultury nie zapłacą zaliczki na podatek dochodowy do wysokości 1000 zł należnego podatku od początku roku

Prowadzenie lekcji muzealnych i oprowadzanie po muzeum a 50% koszty autorskie

Czy prowadzenie lekcji muzealnych (wcześniej przygotowanych, powtarzalnych) oraz oprowadzanie po muzeum można zaliczyć do prac twórczych i zastosować koszty uzyskania przychodów ze stosunku pracy w wysokości 50%?

Koszty uzyskania przychodów artystów wykonawców w przypadku wykonywania prób

Instytucje artystyczne, takie jak opery, teatry czy filharmonie, zatrudniają m.in. na podstawie umowy o pracę członków orkiestry, tancerzy i śpiewaków, wykonujących obowiązki w ramach 5-dniowego tygodnia pracy (próby i przedstawienia lub koncerty). Zakres pracy tych osób obejmuje często czynności związane z ćwiczeniami oraz wykonaniami artystycznymi, w trakcie których powstają autorskie prawa pokrewne nabywane przez pracodawcę. Wynagrodzenie za pracę oraz koszty jego uzyskania są rozliczane miesięcznie.
Problem dotyczy kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% przychodu, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 Ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof). W tej kwestii instytucje kultury postępują dwojako.
Część instytucji uważa, że właściwe jest stosowanie 50% kosztów uzyskania przychodów, które przysługuje artystom wykonawcom nie tylko za przedstawienia, ale również i za próby, które są utworami w rozumieniu art. 1 Ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (dalej: prawo autorskie).
Natomiast zgodnie z drugim stanowiskiem o możliwości stosowania kosztów 50% z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich decyduje wyłącznie fakt uzyskania przychodu jako wynagrodzenia za wykonanie czynności będącej przedmiotem prawa autorskiego. Jeśli pracownik wykonuje swoje obowiązki na podstawie jednej umowy o pracę i są to czynności zarówno chronione prawem autorskim, jak i te niebędące jego przedmiotem, to z umowy tej powinno wynikać, jaka część wynagrodzenia obejmuje wynagrodzenie z tytułu korzystania z prawa autorskiego, a jaka część dotyczy pozostałych czynności. Takie rozróżnienie pracy, jak również czytelne jej dokumentowanie, daje podstawę do zastosowania kosztów 50%. Zatem podwyższone koszty uzyskania przychodów mogą być zastosowane jedynie w odniesieniu do wykonań artystycznych. Próby i ćwiczenia nie są artystycznym wykonaniem utworu.
Które stanowisko jest prawidłowe?

Umowa o dzieło bez przeniesienia praw autorskich

Samorządowa instytucja kultury, zgodnie ze swoim statutem, realizuje swoje zadania m.in. poprzez organizację koncertów muzycznych. Z wykonawcami instytucja zawiera umowy o dzieło bez przeniesienia praw autorskich. Zespoły podczas koncertów wykonują własne utwory (są autorami tekstów i muzyki), ale zdarza się również, że wykonawcy-amatorzy wykonują tzw. covery, czyli interpretacje istniejących utworów muzycznych, których nie są autorami, a tylko artystami wykonawcami. Z art. 22 ust. 9 pkt 3 Ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof) wynika, że 50% koszty uzyskania przychodów stosuje się z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami.
Czy w tych przypadkach instytucja kultury może naliczyć zespołom koszty uzyskania przychodu w wysokości 50%?