Na stronie resortu kultury oraz w specjalnym portalu poświęconym prawom autorskim www.prawoautorskie.gov.pl jest już opublikowane podsumowanie konsultacji społecznych na temat cywilnych środków egzekwowania praw własności intelektualnej.

Swoje uwagi zgłosiło szerokie grono podmiotów reprezentujących zarówno właścicieli praw, jak i użytkowników, z których większość w swojej codziennej praktyce uczestniczy w postępowaniach w sprawach o naruszenia praw własności intelektualnej, zarówno cywilnych, jak i karnych.

I tak, zdaniem podmiotów reprezentujących autorów oraz wydawców książek, naruszenia prawa autorskiego są zjawiskiem mającym miejsce zarówno w punktach kserograficznych (wciąż ma miejsce, chociaż coraz rzadziej, sprzedaż uprzednio skopiowanych egzemplarzy książek przez tego rodzaju punkty), jak i za pośrednictwem stron internetowych lub oprogramowania umożliwiającego wymianę plików.

Dla producentów i dystrybutorów produkcji telewizyjnych i filmowych podstawowym problemem są treści bezprawnie rozpowszechnione w Internecie. Powoduje to zmniejszenie wpływów z reklam nadawanych lub wyświetlanych w związku z udostępnianiem tych produkcji na platformach satelitarnych oraz w serwisach internetowych podmiotów uprawnionych.

W przypadku utworów architektonicznych nie jest istotna skala, lecz skutki nawet pojedynczych naruszeń. Wynika to z charakteru chronionych utworów, a w szczególności z faktu, iż nawet pojedyncze naruszenie może skutkować trwałą szkodą w przestrzeni architektonicznej.

Uwagę przykuwa też problem częstych naruszeń dokonywanych przez DJ-ów grających w klubach muzycznych. W takich miejscach często odtwarzana jest muzyka niedostępna w sprzedaży oraz remiksy tworzone — nieraz świadomie — z naruszeniem praw autorskich.

W ramach konsultacji przedstawiono również konkretne, ale też i bardzo wymowne, dane prezentujące skalę naruszeń praw własności intelektualnej w poszczególnych branżach, w odniesieniu do różnego rodzaju praw oraz pól eksploatacji.

Zgodnie z tymi danymi wskaźnik korzystania z nielegalnego oprogramowania komputerowego (na skalę komercyjną i niekomercyjną) wynosi 53%.

Według danych Business Software Alliance aż 43% użytkowników otwarcie przyznaje się do korzystania z nielegalnego oprogramowania komputerowego.

W branży muzycznej i audiowizualnej naruszenia praw własności intelektualnej są powszechne i masowe, w szczególności w środowisku cyfrowym. Według danych Fundacji Ochrony Twórczości Audiowizualnej, Związku Producentów Audio-Video obejmują one najczęściej:

  • wymianę plików pomiędzy użytkownikami w sieciach typu peer to peer (ok. 57% całej nielegalnej dystrybucji plików filmowych),
  • serwisy hostujące pliki (ok. 22%),
  • portale udostępniające streaming, które nie posiadają zgody uprawnionego podmiotu (ok. 16%).

Naruszenia powodują zmniejszone wpływy z legalnej eksploatacji utworów audiowizualnych, a filmy pobierane są przez Internet w liczbie kilkukrotnie przewyższającej liczbę widzów oglądających film w kinach czy liczbę sprzedanych egzemplarzy.

Warto zwrócić jednak uwagę, że niektóre organizacje społeczne (Fundacja Nowoczesna Polska oraz Centrum Cyfrowe Projekt: Polska) wskazywały, że naruszenia o charakterze niekomercyjnym mają różnorodne społeczne skutki, w tym bardzo pozytywne, umożliwiają bowiem nieformalny obieg plików pomiędzy obywatelami, przez co stają się źródłem dostępu do kultury.

Natomiast z punktu widzenia Federacji Konsumentów obecnie funkcjonujący system ochrony własności intelektualnej w sposób wystarczający zabezpiecza interesy właścicieli praw, pozwalając konsumentom na swobodne korzystanie z utworów.

Pełny raport z wyników konsultacji społecznych znajduje się na stronie internetowej www.prawoautorskie.gov.pl.