Poradnik Instytucji Kultury 04/2023

AI w instytucjach kultury — trendy, szanse, zagrożenia

  • ChatGPT stał się najszybciej się rozwijającą aplikacją w historii, a jego pojawienie się skierowało uwagę na przełomową rolę sztucznej inteligencji
  • Zastosowania wskazywane najczęściej w instytucjach kultury to te związane ze sprawniejszą digitalizacją i opisem zbiorów, ale wszystko wskazuje na to, że jest ich znacznie więcej
  • Wśród największych zagrożeń warto wymienić prawa autorskie czy błędy wynikające ze źle przygotowanych zbiorów danych

Doświadczenie i przeżycie jako klucz do budowania oferty instytucji kultury

  • Rynek doznań, w odróżnieniu do rynku zwykłych dóbr czy usług, przede wszystkim koncentruje się na doświadczeniu odbiorcy
  • Utowarowienie upowszechnia nowość rynkową, która z czasem staje się standardem
  • Instytucje kultury działają w obszarze czasu wolnego, więc w naturalny sposób odwołują się także do rynku doznań

Refaktura na media — moment powstania obowiązku podatkowego w VAT

Co miesiąc instytucja kultury swoim najemcom lokali wystawia refaktury za media (energia elektryczna, cieplna, woda i ścieki). Faktura sprzedaży wystawiona jest w bieżącym miesiącu za media dostarczone w poprzednim miesiącu, czyli data wystawienia to np. 6 marca, data sprzedaży 28 lutego. Instytucja odlicza VAT naliczony w miesiącu wpływu faktury, a nie dostarczenia usługi.
W którym miesiącu należy odprowadzić VAT należny od tak wystawionych faktur?

Podatek od nieruchomości od budynku i gruntu użyczonego przez organizatora

Instytucja kultury (GOK) użytkuje budynek wraz z gruntem i infrastrukturą towarzyszącą, które przekazał jej organizator na podstawie umowy użyczenia do bezpłatnego używania na cele działalności statutowej na czas nieokreślony. Instytucja ponosi zwykłe koszty utrzymania przedmiotu umowy, w tym podatek od nieruchomości. Pod koniec ubiegłego roku gmina postanowiła odebrać prawie połowę budynku GOK i przeznaczyć tę część na siedzibę urzędu. Rozpoczęto tam remont, jednak nie zmieniono umowy użyczenia, twierdząc, że nastąpi to po zakończeniu inwestycji, co może potrwać ponad rok.
Czy w takiej sytuacji instytucja kultury powinna płacić podatek od nieruchomości za cały budynek, chociaż nie użytkuje odebranej już części?
Czy podatek od nieruchomości trzeba płacić tylko za faktycznie użytkowaną powierzchnię?

Wydanie bezpłatnego katalogu zbiorów muzealnych a VAT

Muzeum otrzymało dotację celową (jako wkład własny) od organizatora oraz dofinansowanie z NIMOZ na wydanie katalogu własnych zbiorów: zgromadzonych muzealiów oraz starodruków. We wniosku do NIMOZ muzeum wykazało, że od wszystkich kosztów, tj. korekt tekstu, tłumaczeń na język angielski oraz druku katalogu nie będzie odliczało VAT, a cały nakład przeznaczy do bezpłatnej dystrybucji. Muzeum prowadzi listę z nazwą podmiotów, instytucji, bibliotek, osób fizycznych, którym przekazano bezpłatne egzemplarze. Zgodnie z polityką rachunkowości i decyzją dyrektora instytucji koszt wytworzenia katalogu wyceniono jako sumę wszystkich poniesionych kosztów na kwotę 160 zł. Instytucja stosuje prewspółczynnik.
Czy muzeum powinno do kosztu wytworzenia doliczyć VAT w wysokości 5% (katalog posiada ISBN) i pomimo, że nie odliczało VAT od faktur kosztowych, od wszystkich wydanych bezpłatnych egzemplarzy (nawet tych obowiązkowych do bibliotek oraz określonej liczby egzemplarzy należnej organizatorowi) odprowadzić VAT?
Czy nieodpłatne przekazanie katalogów stanowi czynność, z którą Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT) wiąże powstanie obowiązku podatkowego?
Zdaniem głównego księgowego muzeum przyczyną pozostawienia poza zakresem VAT tych przekazań jest brak ich konsumpcyjnego charakteru. Oznacza to, że odbiorca przekazywanych towarów nie konsumuje ich, nie jest też w wyniku dokonanej dostawy zaspokojona jakakolwiek potrzeba ani też nie pojawia się wskutek tego przysporzenie majątkowe.

Wyłączenia z limitu zwolnienia podmiotowego

Czy do limitu zwolnienia podmiotowego w VAT instytucja kultury może nie wliczać:
dopłat za naukę gry na instrumentach (instytucja finansuje opłatę stanowiącą pokrycie części kosztów organizacji zajęć),
opłat za wypożyczenie sprzętu wodnego (kajaki, pontony, kapoki).

Do końca marca można zgłaszać kandydatów do Nagrody Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury oraz Tytułu Mecenasa Kultury Gdańska

Do 31 marca br. trwa nabór zgłoszeń do Nagrody Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis” oraz Tytułu Mecenasa Kultury Gdańska za 2022 r. Organizatorem inicjatywy jest Prezydent Miasta Gdańska.

Ujęcie przychodów i kosztów w nocie podatkowej

Instytucja kultury uzyskała w 2022 r. przychód z dotacji od organizatora i z MKiDN w kwocie 522 347,50 zł oraz otrzymała dodatek węglowy w wysokości 866,72 zł.
Poniosła koszty w kwocie 521 726,90 zł. Zysk bilansowy wyniósł 1487,02 zł.
Czy prawidłowe będzie wykazanie w nocie: zysku brutto w poz. A. „Zysk za rok obrotowy”, wszystkich przychodów w poz. B. „Przychody zwolnione z podatku”, a kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów w poz. E. „Wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów” noty podatkowej? Wówczas podstawa opodatkowania wychodzi 0 zł.

Długoterminowy najem

Miejski ośrodek kultury podpisał umowę na długoterminowy najem powierzchni. Zgodnie z umową najemca zapłacił z góry za cały 10-letni okres. Środki za najem wpłynęły na rachunek bankowy w 2023 r. i część z nich ośrodek wykorzystał na pokrycie kosztów 2023 r. Fakturę zaksięgowano w międzyokresowe rozliczenie przychodów.
Czy środki te należy ująć w planie finansowym 2023 r.?

Środki trwałe po połączeniu instytucji kultury

W centrum kultury oraz bibliotece środki trwałe o wartości powyżej 3500 zł ujmowano na koncie 010 „Środki trwałe”. W powstałej z połączenia obu instytucji jednostce wprowadzono nową politykę rachunkowości, zgodnie z którą za środki trwałe księgowane na koncie 010 uznaje się te o wartości powyżej 10 000 zł, zaś środki trwałe o wartości poniżej 10 000 zł księguje się na koncie 013 „Pozostałe środki trwałe” i umarza jednorazowo.
Jak zaksięgować środki trwałe o wartości poniżej 10 000 zł w nowo powstałej instytucji?

Ewidencja darowizny — niskocenne składniki majątku trwałego

Biblioteka otrzymała za darmo od czytelnika sofę, meble do łazienki i środki czyszczące.
Jak prawidłowo ująć otrzymane rzeczy w księgach rachunkowych?

Wykonanie planu finansowego i rozliczenie dotacji

Jak powinno wyglądać sprawozdanie z wykonania planu finansowego instytucji kultury oraz rozliczenie dotacji podmiotowej — po kosztach czy po wydatkach?
Czy dopuszczalne jest, aby dotacja podmiotowa przyznana w 2022 r. obejmowała wydatki roku 2022 oraz zobowiązania przechodzące na rok 2023? Czy powinna być wydatkowana w całości w 2022 r.?